غیبت

فردی به حکیمی گفت:
خبر داری که فلانی درباره ات چقدر غیبت کرده
حکیم گفت:
او تیری رابه سویم پرتاب کرد که به من نرسید، تو چرا آن را برداشتی و در قلبم فروکردی...

بد زبان

«بد زبانی» صفتی است نافی موجودیت دنیای زبان. این صفت، از ضعف زبان نشأت میگیرد، آن را به ستیز با خودش وا می دارد و آنگاه، موجودیتش را مخدوش نموده و زیر سؤال میبرد.

قرآن، بد زبانی را به شیطان موصوف نموده و میفرماید:

ادامه...

اطاعت خدا

داستان معروفی هست که یک حمال تبریزی از کوچه ای می گذشت. ناگهان بچه ای از پشت بام منزل سقوط می کند و به پایین پرت می شود. حمال فریاد می زند خدایا نگهش دار. ناگهان بچه بین زمین و اسمان معلق می ماند. حمال بچه را بغل می کند و به زمین می گذارد. او در مقابل نگاه متعجب دیگران می گوید این کار چیز خاصی نیود. یک عمر من خدا را اطاعت کردم و به حرف او گوش کردم، یک بار هم خدا به حرف من گوش کرد.

ادامه....

شکر

    بسم الله الرحمن الرحیم

وَ إِذْ تَأَذَّنَ رَبُّکُمْ لَئِنْ شَکَرْتُمْ لَأَزِیدَنَّکُمْ وَ لَئِنْ کَفَرْتُمْ إِنَّ عَذٰابِی لَشَدِیدٌ

اگر شما شکر کنید ما شما را زیاد یادمی کنیم.
ضمیر «کم» به ذات شخص برمی گردد. نفرمود لأزیدنّ نعمتکم، برکتکم، و...
بلکه خودمان را مورد خطاب قرار داده است.
حتما حتما حتما شما را زیاد می کنیم. .
ادامه...

تخفیف

تشکر_می_کنم از آن راننده‌ی مینی‌بوسِ که وقتی برگشتیم به مرز ، ما را سوار بنز قدیمی خودش کرد تا به مقصدمان برساند؛ آن هم با تخفیف. کمی که گذشت و با ما گرم گرفت، داستان تخفیف‌ش را برای‌مان تعریف کرد:

ادامه....

فتامَّل...

گاهی بد نیست در خلوت خود فکر کنیم که چطور اندک اندک ابزارهای جدید خلوت‌ های دوست داشتنی‌مان را از وجود خویش پر کرده‌اند. ما امروز دیگر در حال فراموشی لحظه‌های بابرکتِ "تنهایی" هستیم. امروز موبایل و اینترنت و شبکه‌های اجتماعی حتی خلوت اعتکافمان را نیز بر هم زده‌اند. به راستی این ابزارها فرصت هستند یا رباینده‌ی فرصت‌ها؟

فتامَّل...

بحث و مجادله

(بحث) امری تحسین شده است و گفته شده است:

العلمُ بنت البحث

 از بحث که از شئون علم آفرین زبان است، در مواردی نهی به عمل آمده و از جمله در قرآن آمده است:

وَمِنَ النَّاسِ مَنْ یُجَادِلُ فِی اللَّهِ بِغَیْرِ عِلْمٍ وَیَتَّبِعُ کُلَّ شَیْطَانٍ مَرِیدٍ

ادامه...

ای کاش می ‌دانستیم

اگر به جای گفتن "دیوار موش دارد و موش گوش دارد"، بگوییم "عالم محضر خداست"، نسلی از ما متولد خواهد شد که به جای مراقبت مردم، "مراقبت خدا" را در نظر دارد!

قصه از جایی تلخ شد که در گوش یکدیگر با عصبانیت خواندیم:

بچه را ول کردی به امان خدا؟!

ماشین را ول کردی به امان خدا؟!

خانه را ول کردی به امان خدا؟!

و اینگونه بود که "امان خدا" شد مظهر ناامنی!

ای کاش می ‌دانستیم امن ترین جای عالم، امان خداست...

اهانت و تحقیر

«اهانت» و «تحقیر» از مختضات زشت  وغیر قابل دفاع زبان است.هر زبانی که به اهانت باز شود، بی گمان الوده شده است، وخود را تحقیرنموده است.
 در حدیثی از پیامبر اسلام آمده است:
 أَذَلُّ النَّاسِ: مَنْ أَهَانَ النَّاسَ
 ذلیل ترین مردمان، کسی است که به مردم اهانت روا دارد.
 امام صادق فرموده است:
 لا تحقروا مومناً فقیرا،فان من حثرمومناً او استحفت به،حقرهُ الله ولم یزل تاً حتى یرجع عن حقرته او یتوب
 هیچ مؤمن فقیری را تحقیر نکنید، به درستی که هر کسی که مومن تهیدستی را تحقیر نموده و کوچکش کند، خدای او را تحقیر می کند و همواره مورد خشم و غضب خداوند خواهد بود، تا از تحقیر کردن بیرون برود، یا توبه کند.

منبع:

نهج الفصاحه/48

بحارالانوار146/75

انتقاد علنی

«انتقاد» یکی از کارکردهای چند وجهی زبان است که هم می تواند مثبت باشد، و هم می تواند منفی باشد.

 انتقاد، امری مطلق است و تابع شرایطی است که از جملهٔ آنها می توان به داشتن تخصص و ارتباط به موضوع مورد انتقاد، غرض نداشتن، نحوهٔ بیان و مهمتر از همه، مفید و مثبت بودن اشاره کرد.

 انتقاد اگر درست و منطقی و با ضابطه نباشد، «ضد انتقاد» می شود و آثار سوئی از خود بر جای می گذارد که در متون دینی مورد مذمت قرار گرفته است.

 در کلامی از علی(ع) آمده است: 

النُّصحُ بَینَ المَلأِ تَقریعٌ

 نصیحت گوئی تو در میان همگان، به تحقیر شخصیت منتهی می شود. 

امام یازدهم میفرماید:

 هر کسی که برادر خود را به صورت نهان وعظ نماید، به او اعتبار داده است، و کسی که او را آشکارا نصیحتش نماید، او را زشت نموده است: مَن وَعظ اخاهُ سرا فقد زانَه. "

نصیحت و وعظ همیشه باید سازنده باشد و طوری بیان نشود که مخاطب ما از بیان ما منزجر شود و موجبات ناراحتی و دردسر را فرا هم کند.

منبع:

غررالحکم/775

تحف العقول/489

(اُف) گوئی به پدر و مادر

«اف» به لحاظ ریشهٔ لغوی «اسم فعل» است، به معنای: اتزجرُ، یعنی بیزارم.
در قرآن امده است:
فَلَا تَقُلْ لَهُمَا أُفٍّ وَلَا تَنْهَرْهُمَا وَقُلْ لَهُمَا قَوْلًا کَرِیمًا
به آن دو (پدر و مادر) أف مگو و آنها را آزار مده، و به آنها گفتارهای نیکو بگو.
در مجمع البحرین آمده است:
إذا قالَ الرَّجُلُ لِأَخیهِ : اُفٍّ ، اِنقَطَعَ ما بَینَهُما مِنَ الوِلایَةِ
زمانی که مرد به برادرش بگوید: اف ( از تو بیزارم) ولایت موجود در میان آنها، منقطع می شود.

سعیمان همیشه در زندگی این باشد که به دیگران و مخصوصا خانواده و پدرمادر خود احترام بگزاریم و گوش به زنگ فرمایشات آنها باشیم که هیچ کار خیری بهتر از دستگیری پدر و مادر نیست.

منبع:

الاسراء/23

افشاگری

در شعری آمده است: کلی سر جاوز الاثنین، شاع.
هر رازی که از میان دو لب عبور کرد، شایع میشود.
افشاگری، اصولا مقرون به خیانت است، چون مضرات آن، غیر قابل پیشبینی به نظر میرسد.
در حدیثی از پیامبر اسلام، به خیانت بودن افشاگری اشاره شده و آمده است:
 و ان من الخیانة ان تُحدّث بسر اخیک.
به راستی یکی از موارد خیانت بازگوئی «سر» برادر است.
علی (ع) نیز فرمودہ است:
 من اقبح الغدرہ اذاعه السر
یکی از زشت ترین خیانت ها افشاء سراست.

پس همیشه در زندگیمان سعی در نگهداری و حفظ اسرار دیگران یکی از اولویت های اخلاقی زندگیمان باشد تا موجبات ناراحتی دیگران را فراهم نکنیم به امید زندگی خوش برای همه همنوعانمان.

منبع:

غررالحکم/725

اظهار نظر نادرست در مسائل دینی

د

دین در بسیاری از قلمرو فکری و عملی خود(اعم از اینکه تعبدی باشند، یا غیر تعبدی) دارای حصارهائی است که بدون علم کافی و جامع، نمی توان به آنها وارد شد و اظهار اطلاع کرد.

در حقیقت ، لازمه اظهارنظر در خصوص مسائل اساسی دینی و عقیدتی «علم» و «آگاهی» است.

بنابراین، زبانی که بدون این شرط در حوزه ای از حوزه های موضوعات دینی وارد شود، قطعاً دچار اشتباه شده و دیگران را نیز به اشتباه خواهد انداخت.

در قرآن آمده است:

ادامه...

دلهای گرم

الان دوروز است از سر صلاة صبح تو رادیو، تا اخبار پس از شامگاهی تو تلویزیون، اعلام میکنه، زنهار!! آگاه باشید و هوشیار که هوا این هفته سرد خواهد شد!!
حالا چی؟ چند درجه، فقط چند درجه ناقابل هوا قراره سرد بشه.
مطمئنم که کل سیستم هواشناسی رو، این جدیدی ها اداره میکنند که اینقدر هول برشون داشته وگرنه قدیمی ترها یادشونه زمستون های سرد و بخاری های نفتی پِت پِتی رو!! برفهای سفید و چکمه های رنگی کفش ملی رو.

ادامه...

استهزاء و تمسخر

هرچند میان ریشه لغوی و مفهومی «استهزاء» و «تمسخر» تفاوت هائی وجود دارد، قدر مشترک هر دو واژه دستاویز ملعبه و ریشخند قرار دادن اشخاص است.
استهزاء و تمسخر، اصولاً مذموم است، و این مذمومیت در خصوص پیامبران الهی، امامان معصوم و اولیاء خداوند مطلقاً ممنوع بوده و نادرست تلقی می شود و موجب «کفر» و «ارتداد» می شود.
 در قرآن آمده است:

ادامه...

ادعا نمائی

ادعاهای بی جا و خلاف واقع، یکی از کارها و کارکردهایی رایج وجاری ملموس در دنیای زبان است.
ادعا امری شایع است که جایگاه اصلی آن قلب است، ولی بروز آن، زمانی است که بر زبان جاری شود. ادّعا درصورت درست نبودن،مشمول (دروغ) بوده و ابعادی ناپسند به خود میگیرد.
 در قرآن کریم آمده است:

ادامه...

عاجزترین مردم

گریه از ترس خدا

راه گناه

ترس ازخدا