زکات، آب درخت دین

 (والزّکاةً مائها)، زکات آبی است که به درخت دین میرسد و آن را زنده نگه می دارد و به آن طراوت می بخشد.

 در واقع، زکات ازنظر حیات بخشی به درخت دین همان اثررا دارد که نماز دارد و از این رو است که در اکثر آیات قرآن که راجع به نماز سخن به میان آمده، زکات نیز همدوش با نماز آمده است: (و أقیمُوا الصّلاة وآتُوا الزّکاة...)1

زکات به معنای مطلق انفاق مال، دارای مفهوم عامی است که هم شامل زکات به معنای خاص می شود و هم شامل خمس و کفارات و مظالم و دیگرعناوین انفاق مال که در دین مقدس، اعم از واجب و مستحب، تشریع شده است 

و زکات به معنای خاص عبارت از انفاق واجب مالی است که به اجناس نه گانه ی معینی تعلق می گیرد از انعام ثلاثه: شتر و گاو و گوسفند و غلات اربعه: گندم و جو و کشمش و خرما و نقدین: طلا و نقره که هر کدام از این اجناس نه گانه، نصاب خاص و شرایط مخصوصی دارند و در رساله های عملیه ی آقایان فقها تفصیلاً بیان شده است.

1. سوره بقره آیه ی ۴۳